تاثیر حیوانات خانگی بر سلامت روان

پیشینیان ما از قرن ها پیش، زندگی مسالمت آمیزی با بسیاری از حیوانات داشتند و هر دو گروه بر زندگی یکدیگر تاثیرگذار بودند. به مرور که زندگی از قالب حضور در مزرعه و دامداری به سمت صنعتی شدن رفت، در برخی شهرها و کشورها حضور حیوانات به عنوان همراهان انسان ها کمرنگ تر شد؛ با این حال در طی سال های اخیر شاهد این امر هستیم که حیوانات هر روز نقش پررنگ تری در زندگی انسان بازی می کنند و به بسیاری از خانه ها، حتی آپارتمان های کوچک راه پیدا کرده اند. حضور حیوانات می تواند فواید زیادی برای ما داشته باشد، این موضوع به قدری برای پژوهشگران جالب و مهم است که همواره تحقیقات مختلفی را با این موضوع انجام می دهند. نتایج جالبی از این مطالعات نشان داده که حضور حیوانات خانگی می تواند در جنبه های مختلف، سلامت روان انسان ها را ارتقاء بخشد؛ به همین دلیل در ادامه این مقاله در آزپت به تاثیر حیوانات خانگی بر سلامت روان انسان می پردازیم و تازه ترین پژوهش ها در این زمینه را عنوان می کنیم.

نگهداری از حیوانات از نظر روانشناسی

بسیاری از افرادی که از حیوان نگهداری می کنند یا وقت زیادی را با آن ها می گذرانند، به صورت حسی و درونی می دانند که حضور حیوانات حال آن ها را بهتر می کند. با وجود این، تحقیقات علمی مختلف، تاثیر حیوانات خانگی بر سلامت روان و تاثیرات آن را بررسی کرده اند:

مراقبت از حیوانات اضطراب را کاهش می دهد

یکی از مهم ترین اثراتی که زندگی در کنار حیوانات روی انسان ها می گذارد، کاهش اضطراب است. در دنیای امروز که بیشتر از 25 درصد افراد از اختلال های اضطرابی رنج می برند، حضور حیوانات می تواند به تجربه احوال بهتر در این افراد کمک کند. این کاهش اضطراب به صورت تجربی در بسیاری از والدین حیوانات خانگی دیده شده اما توضیح علمی هم برای این مسئله وجود دارد. کورتیزول به عنوان هورمون استرس شناخته می شود و تحقیقات مختلفی نشان داده اند که نوازش کردن حیوانات و بودن در کنار آن ها می تواند سطح هورمون کورتیزول را در بدن کاهش دهد.

آیا زندگی در کنار حیوانات از بروز افسردگی می کاهد؟

یکی از مهم ترین موضوعاتی که محققان روی آن تمرکز کرده اند، ارتباط بین افسردگی انسان ها و نگهداری از حیوانات خانگی است. ارتباط بین افسردگی و نگهداری از حیوانات خانگی یکی از بحث برانگیزترین موضوعات چند سال اخیر بوده است. تا پیش از این، همبستگی بین این دو موضوع تایید شده بود و همه تحقیقات نشان می داد که سرپرستی حیوانات خانگی، به ویژه بین افراد بالای 50 سال، می تواند به کاهش افسردگی در آن ها کمک کند. با این حال مطالعاتی در چند سال اخیر، این گزاره را تایید نکردند. یکی از این مطالعات که در ایندیپندنت Independent منتشر شده، رابطه معناداری بین کاهش افسردگی و نگهداری از حیوانات خانگی ملاحظه نکرده است یا در تحقیق دیگری که بر روی نوجوانان با میانگین سن 15 سال انجام شده هم ارتباطی بین حضور حیوانات و بروز افسردگی در نوجوانان دیده نشده است. با این وجود تحقیقات بسیاری هم در مورد تاثیر حیوانات خانگی بر سلامت روان انجام شده اند که این ارتباط را تایید می کنند.

مطالعه ای که بر روی زنان مجرد صاحب حیوان خانگی انجام شده نشان می دهد که این زنان نرخ کمتری از افسردگی را در مقایسه با زنان مجردی که حیوان خانگی نداشتند گزارش داده اند. این پژوهش بر روی مردان مبتلا به HIV هم انجام شده و این تحقیق هم نشان می دهد که بین این بیماران هم آن هایی که عهده دار سرپرستی حیوانی هستند، افسردگی کمتری را تجربه می کنند.

زندگی در کنار حیوانات روحیه انسان را بهتر می کند

با وجود همه اختلاف نظرهایی که درباره ارتباط بین ابتلا به بیماری افسردگی و حضور حیوانات خانگی وجود دارد، یکی از مواردی که در پژوهش های مختلف به صورت علمی اثبات شده است، این است که حضور در کنار حیوانات خانگی و نگاه کردن به آن ها، به ویژه نگاه کردن به سگ ها، باعث افزایش ترشح هورمون اکسی توسین در بدن انسان می شود. این هورمون به عنوان هورمون عشق شناخته می شود و ترشح آن می تواند محبت و صمیمیت را در انسان افزایش دهد. ترشح هورمون اکسی توسین می تواند در مدت زمان کوتاهی روحیه و اصطلاحا مود Mood فرد را بهبود ببخشد.

حیوانات می توانند به افراد مبتلا به PTSD کمک کنند

امروزه از بسیاری از حیوانات به ویژه سگ ها، به عنوان درمانگرهایی استفاده می شود که می توانند در کنترل یا درمان برخی اختلالات روانی کمک کننده باشند. تحقیقات نشان داده که حضور سگ های خدمات روانپزشکی می تواند در بهبود شرایط و احوال افراد مبتلا به اختلال استرس پس از حادثه یا PTSD تاثیرگذار باشد. این سگ ها آموزش دیده اند که آرامش عاطفی این بیماران را افزایش دهند و زمان حملات پانیک، آن ها را همراهی کنند. نتایج به دست آمده از این مطالعات نشان می دهند که افراد مبتلا به PTSD که از همراهی این سگ ها استفاده می کنند، خواب بهتر دارند، روابط خانوادگی مستحکم تری را تجربه می کنند و در مشاغل خود پایدارتر خواهند بود.

حضور حیوانات احساس تنهایی را در افراد کاهش می دهد

حضور حیوانات باعث می شود انسان ها حس همراهی داشته باشند و کمتر تنهایی را احساس کنند. زندگی با حیوان خانگی به این معنی است که هر زمان که در خانه هستید یک نفر را همراه خود داشته باشید. تحقیقاتی که به صورت مصاحبه و گفتگو انجام شده نشان می دهد که والدین حیوانات خانگی در مقایسه با افرادی که حیوان خانگی ندارند، کمتر احساس تنهایی می کنند. یک تحقیق جالب که نتایج آن به تازگی منتشر شده است، نشان می دهد که حضور گربه ها در خانه می تواند از نظر احساسی، معادل با داشتن یک شریک عاطفی در نظر گرفته شود. این پژوهش نشان می دهد که گربه ها روابط عاطفی عمیقی برقرار می کنند، بر خلاف چیزی که در گذشته تصور می شد، محبت را درک می کنند و در مواقعی که صلاح می دانند، مهربانی شما را پاسخ می دهند!

حیوانات خانگی باعث افزایش ارتباطات اجتماعی می شوند

یکی از مهم ترین ویژگی های زندگی با حیوانات خانگی این است که حضور آن ها باعث می شود والدین آن ها ارتباطات اجتماعی بیشتری را تجربه کنند. مثلا والدین سگ ها، زمانی که آن ها را برای پیاده روی و فعالیت فیزیکی از خانه بیرون می برند، با همسایگان خود و والدین سایر حیوانات خانگی آشنا و هم کلام می شوند. ارتباط اجتماعی یکی از مهم ترین نیازهای انسان است که ممکن است سطح آن به مرور زمان کاهش پیدا کند. حضور حیوانات به ویژه به سالمندان کمک می کند تا روابط اجتماعی تازه ای در زندگی خود بسازند.

نگهداری از حیوانات تمرکز و مایندفولنس Mindfulness را افزایش می دهد

در زندگی معاصر انسان ها، یکی از بزرگترین مشکلاتی که احتمالا بسیاری از افراد، چه دانسته و چه ندانسته با آن درگیر هستند، عدم تمرکز و ناتوانی در توجه به مسائل است. حضور حیوانات یکی از راه هایی است که کمک می کند به جزئیات بیشتر توجه کنیم. در این باره، محققان از گربه ها و زبان بدن آن ها کمک می گیرند؛ روزهای اولی که به بدن گربه نگاه می کنیم، زبان بدن آن ها برای ما ناشناخته است اما اگر زمان بگذاریم و به حرکات آن ها دقت کنیم، بهتر می توانیم آن ها را درک کنیم؛ این یک راه تمرکز و دقت است. حیوانات در لحظه زندگی می کنند و دیدن آن ها تمرین خوبی برای ما است که بتوانیم زندگی در اکنون را تمرین و هر لحظه به خودمان و محیط پیرامونمان دقت کنیم.

سرپرستی حیوانات، مسئولیت پذیری در انسان را بالا می برد

زندگی حیوانات، غذا خوردن آن ها، فعالیت بدنی مورد نیازشان، واکسیناسیون گربه و سگ، ویزیت های دامپزشکی و بسیاری دیگر از موارد باید روی اصول و نظم مشخصی پیش برود. رعایت این نکته ها، حس مسئولیت پذیری را در انسان افزایش می دهد. برخی از محققان و روانشناسان به فواید حیوان خانگی برای کودکان پرداخته اند و عنوان می کنند که نگهداری از آن ها یکی از روش هایی است که می توانید مسئولیت پذیری در کودکان را تقویت کنید. برای این کار باید بر اساس سن کودک، یک یا چند مورد از کارهایی که باید برای حیوان خانگی انجام شود را به او واگذار کرده و به نحوه انجام آن نظارت کنید.

کدام حیوان در سلامت روان انسان تاثیرگذارتر است؟

یکی از موضوعات بحث برانگیز هنگام بررسی تاثیر حیوانات خانگی بر سلامت روان این است که کدام حیوان بیشتر می تواند روی سلامت انسان تاثیرگذار باشد. پیش از پاسخ به این سوال، موضوع مهم تری که باید در نظر گرفته شود، این است که شما شرایط نگهداری از کدام حیوان را دارید. با این حال، تحقیقات مختلف نشان می دهند که سگ ها به دلیل محبت و دلبستگی که ایجاد می کنند، جست و خیزی که دارند و روابط اجتماعی که رقم می زنند، می توانند نقش مهمی در کاهش اضطراب و افسردگی داشته باشند. گربه ها هم حس همراهی را در انسان ها بیدار می کنند و باعث کم شدن استرس و حتی فشار خون انسان ها می شوند. در کنار سگ ها و گربه ها که محبوب ترین حیوانات خانگی هستند، خرگوش ها هم به دلیل هم نشینی و انعطاف پذیری خوبی که در زندگی با انسان ها دارند و هم چنین به دلیل امید به زندگی طولانی تر آن ها، می توانند نقش مهمی در سلامت روان انسان ها داشته باشند. گزارش های مختلفی نشان داده که حیوانات دیگری هم مثل اسب ها و حتی ماهی ها هم می توانند حس تنهایی در افراد را کاهش دهند و به بهبود وضعیت سلامت روان انسان کمک کنند.

فواید نگهداری از حیوانات تنها به این موارد محدود نمی شود، علاوه بر تاثیرات روانی، حضور حیوانات می تواند بر سلامت فیزیکی انسان ها هم اثرگذار باشد. با وجود این انتخاب بهترین حیوان خانگی یکی از مهم ترین تصمیماتی است که علاقه مندان به داشتن حیوان باید با بررسی همه جوانب، اتخاذ کنند. مواردی مانند محل زندگی، شرایط اقتصادی، تعداد افراد خانواده، میزان زمانی که می توان برای حیوان صرف کرد و بسیاری از موضوعات دیگر، از نکاتی هستند که در زمان انتخاب حیوان خانگی باید به آن ها توجه کرد.