چه بیماری هایی از گربه به انسان منتقل می شود؟

بیماری های مشترک بین گربه و انسان

این روزها تعداد حیوانات به ویژه گربه هایی که داخل خانه همراه با انسان ها زندگی می کنند در حال افزایش است. نگه داری از گربه ها، در کنار لذت و آرامشی که به همراه می آورد، نیازمند کسب اطلاعات مهمی است که کیفیت این هم زیستی را افزایش دهد. یکی از مهم ترین مواردی که سرپرستان گربه ها باید درباره آن اطلاعات کامل داشته باشند، مسائل مربوط به سلامتی و بیماری هایی است که ممکن است گربه به آن دچار شود. بهتر است بدانیم که اکثر بیماری های گربه ها، فقط خود حیوان را درگیر می کند و از گربه ای به گربه دیگر انتقال می یابد؛ با این حال ممکن است در برخی شرایط، بعضی از این بیماری ها به انسان ها هم سرایت کند. این مشکلات، به طور کلی بیماری های مشترک بین انسان و دام هستند که احتمال انتقال برخی از آن ها از گربه، ممکن است بیشتر باشد. به همین دلیل در ادامه این مقاله در آزپت در این باره صحبت می کنیم که چه بیماری هایی از گربه به انسان منتقل می شود و لازم است برای پیشگیری از این اتفاق چه مواردی را در نظر بگیریم.

چه کسانی در معرض خطر ابتلا به بیماری های مشترک بین گربه و انسان هستند؟

حیواناتی که در خانه نگه داری می شوند، خطر کمتری برای انتقال بیماری های مشترک بین انسان و گربه دارند. در حالت طبیعی، افراد بالغ که سیستم ایمنی قوی دارند، احتمال کمی دارد که به این بیماری ها دچار شوند، اما بعضی از اشخاص، مانند افرادی که در ادامه معرفی می شوند، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های منتقل شده از گربه ها هستند:

• زنان باردار
• کودکان
• اشخاصی که تحت شیمی درمانی یا پرتو درمانی هستند
• مبتلایان به بیماری HIV یا ایدز
• افرادی که با نقص ایمنی به دنیا آمده اند
• افرادی که پیوند مغز استخوان یا پیوند عضو دریافت کرده اند
• مبتلایان به بیماری های نقص سیستم ایمنی
• افراد با سن بالا.

این اشخاص لازم است که در تماس با گربه ها، به ویژه گربه های خیابانی یا گربه هایی که از واکسینه شدن و رعایت بهداشت آن ها اطمینان ندارند بیشتر احتیاط کنند.

بیماری های قابل انتقال از گربه به انسان

مشکلات مختلفی ممکن است از گربه ها به انسان منتقل شود اما محتمل ترین بیماری هایی که می توانند به انسان سرایت کنند به صورت عمده توسط باکتری ها و انگل های مختلف ایجاد می شوند. از میان رایج ترین بیماری های قابل انتقال به انسان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

توکسوپلاسموز

یکی از آشناترین بیماری هایی که با آمدن اسم گربه ها به ذهنمان خطور می کند توکسوپلاسموز یا Toxoplasmosis است. این بیماری به وسیله انگلی به نام Toxoplasma Gondii ایجاد می شود. اصلی ترین راه ابتلا به این بیماری، خوردن گوشت آلوده ،گوشت خام، آب آلوده، شیر غیر پاستوریزه و سبزیجات آلوده است و طبق تحقیقات انجام شده، درصد زیادی از افرادی که به این بیماری مبتلا می شوند، از این مواد تغذیه کرده اند. با این حال یکی دیگر از راه های انتقال این بیماری تماس با گربه های آلوده است. گربه ها هم ممکن است با خوردن مواد غذایی گفته شده به این انگل دچار شوند که به دستگاه گوارش آن ها حمله می کند و در مدفوع آن ها وجود دارد. اگر افراد با مدفوع گربه مبتلا تماس داشته باشند احتمالا خودشان هم بیمار خواهند شد. تب، سردرد، دردهای عضلانی، گلو درد، سرفه، عفونت ریه، تاری دید، عفونت چشم، تشنج و کما از جمله عوارض این انگل هستند. علائم ابتدایی این بیماری با مشکلاتی مانند آنفولانزا مشترک است، به همین دلیل ابتلای قطعی به این بیماری به وسیله آزمایش های تخصصی مشخص می شود. این بیماری برای زنان باردار و جنین آن ها خطرات مختلفی از جمله سقط جنین یا تولد با مشکلاتی مانند کم شنوایی، اختلال بینایی و ناتوانی مغزی را به دنبال خواهد داشت. بسیاری از افراد، این بیماری را بدون نشانه پشت سر می گذارند اما برای افرادی که علائم بیشتری دارند ممکن است پزشک مصرف آنتی بیوتیک را توصیه کند.

بیماری خراش گربه

خراش گربه یا CSD(Cat-Scratch Disease) به وسیله نوعی از باکتری به نام Bartonella Henselae ایجاد می شود. یکی از رایج ترین کارهایی که گربه ها انجام می دهند، لیس زدن و زبان زدن به بدن خودشان است. در حین این کار ممکن است مدفوع کک و کنه را ببلعند و به این بیماری مبتلا شوند. نیش کک و کنه هم یکی از رایج ترین دلایل ابتلای حیوان خراش گربه است. همان طور که از نام این بیماری مشخص است، عفونت از طریق چنگ زدن و خراشیدن پوست توسط گربه به انسان منتقل می شود. یکی دیگر از راه های انتقال آن زبان زدن به زخم باز و هم چنین گاز گرفتن است. افرادی که به این بیماری دچار می شوند، در محل چنگ زدگی یا گاز گرفتگی دچار تورم، التهاب و احتمالا تاول هایی می شوند که می تواند دردناک باشد. غدد لنفاوی در محل آسیب، ممکن است متورم و دردناک شوند و فرد، تب، سردرد، درد عضلات و مفاصل، خستگی و کم اشتهایی را تجربه کند.

افراد بالغ که سیستم ایمنی قوی دارند، احتمالا با گذر زمان بهبود پیدا می کنند هر چند که ممکن است بهبودی کامل تا چند ماه زمان ببرد، اما افرادی که سیستم ایمنی ضعیف تری دارند در معرض خطرات جدی تری مانند عفونت چشم، مغز و قلب قرار می گیرند و برای مواجه نشدن با این عوارض، با تشخیص پزشک نیاز به درمان با آنتی بیوتیک خواهند داشت. برخی از متخصصان معتقدند که درمان آنتی بیوتیک ممکن است چندان برای گربه ها تاثیرگذار نباشد به همین دلیل لازم است احتمال وجود کک و کنه به دقت بررسی شود و از چنگ زدن گربه جلوگیری کنیم و پس از دست زدن به گربه هایی که بیرون از خانه نگه داری می شوند، دست های خود را بشوییم.

سالمونز

این بیماری توسط گروهی از باکتری ها به نام سالمونلا ایجاد می شود. ممکن است انسان ها از طریق خوردن غذاهای آلوده مانند مرغ و تخم مرغ نپخته به این بیماری دچار شوند، اما در کنار این موارد، گربه های آلوده هم می توانند این بیماری را انتقال دهند. این باکتری بیشتر در گربه هایی دیده می شود که از گوشت خام و پرندگان و حیوانات وحشی تغذیه می کنند. سالمونلا در مدفوع گربه های آلوده وجود دارد و در تماس با انسان می تواند فرد را مبتلا کند. این بیماری معمولا خود به خود از بین می رود اما در برخی اشخاص می تواند عوارضی مانند اسهال و علائم گوارشی را به همراه داشته باشد یا روی سایر اندام ها هم اثر بگذارد. برای پیشگیری از آلوده شدن گربه، باید او را با غذاهای پخته تغذیه و برای نظافت خاک حیوان از دستکش استفاده کرد.

کریپتوسپوریدیوز

این عفونت می تواند باعث ایجاد اسهال، استفراغ، تب و کم آبی، هم در گربه ها و هم در انسان ها شود. تماس مستقیم یا غیر مستقیم با مدفوع گربه های آلوده به ارگانیسم های کریپتوسپوریدیوم می تواند منجر به انتقال بیماری کریپتوسپوریدیوز Cryptosporidiosis شود. مانند بسیاری از بیماری های مشترک بین انسان و دام، افراد دارای نقص ایمنی  بیشتر در معرض خطرات ناشی از این عفونت هستند.

هاری

یکی از خطرناک ترین بیماری هایی که به وسیله برخی از حیوانات از جمله گربه ها به انسان منتقل می شود هاری است. طبق آمار به دست آمده، این ویروس بیشتر از طریق سگ ها منتقل می شود، اما حیواناتی مانند گربه، راکون، شغال، راسو، موش خرما، الاغ، پلنگ و اسب هم می توانند در گردش این بیماری تاثیرگذار باشند. این ویروس معمولا از طریق گاز گرفتگی وارد بدن انسان یا حیوانات دیگر می شود و به مرور، سیستم عصبی مرکزی را درگیر می کند و می تواند خطر مرگ به همراه داشته باشد. گربه هایی که به این بیماری مبتلا می شوند معمولا نشانه هایی مثل تغییر رفتار ناگهانی، حمله کردن، بی اشتهایی، بی حالی، بی قراری، نفس نفس زدن و فلج پیش رونده خواهند داشت. در حال حاضر بهترین راه کنترل این بیماری، پیشگیری از ابتلای حیوان به این ویروس از طریق واکسیناسیون به موقع است.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بیماری هاری پیشنهاد میکنیم مقاله “بیماری هاری ؛ علل، نشانه ها و راه های پیشگیری از آن” را مطالعه نمایید.

کرم حلقوی

با آمدن نام این بیماری ذهنمان به سوی انگل ها می رود، اما این بیماری یک عفونت قارچی است که معمولا گربه هایی را درگیر می کند که در گروهی با تعداد زیادی از حیوانات دیگر زندگی می کنند. این گربه ها عموما لکه های خشک، خاکستری و پوسته پوسته روی بدنشان دارند که می تواند بیانگر ابتلا به این بیماری باشد. این قارچ ها باعث ایجاد بیماری پوستی از گربه به انسان می شوند. انسان هایی که با این گربه ها تماس مستقیم دارند ممکن است در قسمت های مختلف بدنشان، مانند پوست سر، پا، دست، کشاله ران و صورت، لکه های قرمز ملتهبی را تجربه کنند که خارش دارد و اطراف آن پوسته پوسته شده است. این مشکل بیشتر کودکان را درگیر می کند و برای درمان آن معمولا از پمادهای ضد قارچ موضعی یا ضد قارچ های خوراکی استفاده می شود.

آیا موی گربه باعث بیماری می شود؟

به صورت کلی جواب این سوال منفی است. موی گربه به خودی خود باعث ایجاد بیماری در انسان ها نمی شود؛ اما برخی از افراد ممکن است به موی گربه و پروتئین های موجود در آن حساسیت داشته باشند و در تماس با آن دچار علائمی مانند عطسه و آبریزش بینی یا تنگی نفس شوند. این نشانه ها با مشورت با پزشک و مصرف برخی داروها قابل کنترل است.

چطور از انتقال بیماری های گربه به انسان جلوگیری کنیم؟

زمانی که قبول می کنیم از یک گربه نگه داری کنیم، باید نکات مهمی را درباره بهداشت و سلامت حیوان، خودمان و سایر اعضای خانواده رعایت کنیم:

• گربه را داخل خانه نگه داریم و نگذاریم بیرون از خانه، حیوانات دیگر را شکار کند.
• معاینات دوره ای دامپزشکی را جدی بگیریم و واکسیناسیون گربه را حتما در زمان مشخص انجام دهیم.
• رژیم غذایی گربه را بر اساس مواد غذایی پخته، غذای خشک و کنسروهای مخصوص گربه تنظیم کنیم.
• ظرف خاک گربه را به صورت روزانه تمیز کرده و فضولات را جدا کنیم.
• وسایل مورد استفاده حیوان باید مرتب تمیز شوند.
• در تربیت گربه، او را از چنگ زدن و گاز گرفتن منع کنیم.
• در صورت پذیرش سرپرستی حیوان جدید، او را تا معاینه دامپزشک، دور از حیوانات داخل خانه نگه داریم.
• با مشورت با دامپزشک از محصولات پیشگیری از کک و کنه استفاده کنیم.
• در صورت وقوع گازگرفتگی و چنگ زدگی، جای زخم را چند دقیقه زیر آب شسته و به پزشک مراجعه کنید.