آندوسکوپی دامپزشکی

کاربرد آندوسکوپی دامپزشکی 

آندوسکوپی دامپزشکی یا ویدیو آندوسکوپ یکی از روش های کم تهاجم در بررسی داخل بدن حیوانات است. آندوسکوپی از دو واژه Endo به معنی درون و Scope به معنای دیدن ساخته شده است و روشی است که می توان از طریق آن ارگان های مختلف بدن مانند معده، روده، مجاری ادراری و قسمت های دیگر بدن حیوان را معاینه کرد. دستگاه آندوسکوپ ابزاری است که به وسیله آن عمل آندوسکوپی انجام می شود. به وسیله این دستگاه علاوه بر انجام معاینات و پیدا کردن علت وجود بسیاری از علائم، می توان برخی از روش های درمانی مانند بعضی از جراحی ها را هم انجام داد. آندوسکوپی به دلیل نشان دادن بافت به طور مستقیم، از روش های تصویربرداری مختلف مانند سی تی اسکن و ام آر آی دقیق تر است.

اجزای دستگاه آندوسکوپی

به طور کلی دستگاه آندوسکوپی از چهار بخش اصلی و برخی قسمت های جانبی تشکیل شده است:

• اسکوپ(Scope) دستگاه خود از سه قسمت تشکیل می شود؛ بدنه اسکوپ یا بخش کنترل اولین قسمت از اسکوپ است که اهرم های کنترلی روی آن قرار دارد. قسمت دوم این بخش لوله بیمار است که بر اساس اندازه و میزان انعطاف پذیری به انواع مختلفی تقسیم می شود. بخش نهایی این قسمت لوله کانکتور است که فیبر تصویر، فیبر نوری و کانال آب و هوا را شامل می شود.
• پروسسور اسکوپ(Scope Processor) بخش بعدی دستگاه است. نورهای بازتاب شده در این قسمت پردازش می شود؛ هم چنین نویزها حذف و رنگ ها در این بخش تنظیم می گردند.
• منبع نور آندوسکوپ همان طور که از نام آن مشخص است، نور دستگاه را فراهم می کند. علاوه بر آن در این قسمت پمپ کوچکی وجود دارد که می تواند در زمان باز کردن مجرا برای ورود آندوسکوپ و همین طور انتقال آب و هوا فعالیت کند.
• سیستم نمایشگر دستگاه نور بازتاب شده را دریافت کرده و اطلاعات را بر روی صفحه نمایش نشان می دهد.

عملکرد آندوسکوپی دامپزشکی

برای انجام آندوسکوپی از یک لوله باریک سخت یا نرم استفاده می شود که داخل آن فیبرهای نوری وجود دارند و در قسمت سر آن یک دوربین دارای بزرگنمایی های مختلف نصب شده است که تصاویری را از بافت داخل بدن حیوان بر روی یک صفحه نمایش نشان می دهد. تصاویر ارائه شده رنگی و واضح هستند. علاوه بر این دوربین می تواند از بافت ها فیلمبرداری نیز انجام دهد. برای انجام آندوسکوپی لازم است بیهوشی اعمال شود تا حیوان در طول انجام آن بی حرکت بوده و هم چنین دچار درد یا ناراحتی نشود. منبع نوری که در آندوسکوپ دیجیتال استفاده می شود معمولا از نوع زنون یا LED  است. در گذشته از نور هالوژن استفاده می شد که کیفیت پایین تری داشت. اما امروزه بیشتر از LED یا زنون استفاده می شود که لامپ LED به دلیل داشتن طول عمر بالا پر طرفدار تر است.

لوله های آندوسکوپی دیجیتال دامپزشکی در دو مدل سخت یا انعطاف پذیر مورد استفاده قرار می گیرند و هر مدل کاربردهای خاص خود را دارد. در موارد تشخیصی بیشتر از لوله های نرم و انعطاف پذیر استفاده می شود که به میزان بیشتری وارد بدن شده و طول زیاد و قطر کمی دارند. به این ترتیب احتمال آسیب رسیدن به بافت از این طریق بسیار کم است. گاستروسکوپ ها که در ادامه به آن اشاره می شود از این نوع آندوسکوپ ها هستند. در مقابل، لوله های آندوسکوپی سخت که قطر بیشتری نیز دارند برای نمونه برداری از بافت داخل بدن حیوانات یا برای برخی اقدامات درمانی مانند لاپاراسکوپی دامپزشکی مورد استفاده قرار می گیرند. این لوله ها قابلیت انعطاف ندارند و نمی توانند برای مشاهده قسمت های مختلف بافت در زوایای مختلف استفاده شوند. هر دو مدل لوله آندوسکوپی ایمن هستند و در صورت استفاده توسط شخص متخصص هیچ آسیبی به بیمار وارد نمی کنند.

تصاویر و اطلاعات به دست آمده از آندوسکوپی دیجیتال علاوه بر مشاهده بر روی صفحه نمایش، قابل انتقال و ارسال به سیستم های دیگر هستند. هم چنین امکان پرینت گرفتن آن ها وجود دارد تا دامپزشک و جراح بتوانند به خوبی این تصاویر را مورد بررسی قرار دهند.

دستگاه های آندوسکوپی دیجیتال که برای حیوانات استفاده می شوند دارای سری های یک بار مصرف هستند که پس از هر بار استفاده تعویض می شوند. هم چنین لازم است خود دستگاه و قسمت های مختلف آن مرتب ضد عفونی شوند. این اقدامات از انتقال بیماری و عفونت ها بین حیوانات مختلف جلوگیری می کند.

نحوه انتخاب قطر اسکوپ برای دام های مختلف

یکی از مهم ترین اقداماتی که برای استفاده از دستگاه آندوسکوپی در دامپزشکی باید انجام شود، انتخاب اسکوپ مناسب برای حیوان است. در حیواناتی مانند سگ ها و گربه های کوچک، اسکوپ با قطر کمتر، راحت تر از مری، حلق و بینی عبور می کند و آسیبی برای حیوان ایجاد نخواهد کرد. در حیوانات متوسط و بزرگ تر، اسکوپ هایی با قطر بیشتر استفاده می شوند تا امکان اقدامات مختلف را فراهم کنند. در دام بزرگ، مانند گاو و اسب ممکن است به اسکوپ های سخت یا به اصطلاح Rigid نیاز باشد که قطر بسیار بزرگ تری دارند. علاوه بر گونه و جثه حیوان، هدف آندوسکوپی (تشخیصی، بیوپسی یا خارج‌ سازی جسم خارجی) هم برای انتخاب اسکوپ مناسب اهمیت بسیاری دارد؛ برای مثال، اگر نیاز به عبور ابزار از کانال کاری باشد، اسکوپی با قطر بیشتر انتخاب می ‌شود. در نهایت، انتخاب قطر باید تعادلی بین ایمنی بیمار و کاربرد بالینی مورد انتظار ایجاد کند. جدول زیر کمک می کند که بتوان راحت تر اسکوپ مناسب را انتخاب کرد:

انواع دستگاه آندوسکوپی

دستگاه های آندوسکوپی دیجیتال دارای انواع مختلف هستند که برای مشاهده قسمت های مختلف بدن مورد استفاده قرار می گیرند و بسته به اندام مورد نظر حیوان نام گذاری می شوند:

• گاستروسکوپ: آندوسکوپی معده
• کولونوسکوپ: آندوسکوپی قسمت های انتهایی روده بزرگ
• آرتروسکوپ: آندوسکوپی دیجیتال مفصلو استخوان با استفاده از ایجاد یک برش کوچک
• برونکوسکوپ: آندوسکوپیریه ها
• رینوسکوپ:آندوسکوپی بینی
• رکتوسکوپ:آندوسکوپی رکتوم
• سیستوسکوپ و یوتروسکوپ:آندوسکوپی سیستم ادراری
• لاپاراسکوپ:آندوسکوپی قسمت های مختلف شکم و لگن گه از طریق ایجاد یک سوراخ در شکم حیوان انجام می شود

خرید آندوسکوپی دیجیتال دامپزشکی

انواع مختلف آندوسکوپی دیجیتال دامپزشکی در بازار تجهیزات دامپزشکی ایران وجود دارد. هنگام خرید این وسیله باید دقت شود که دستگاه دارای سری های یک بار مصرف باشد و به راحتی ضد عفونی شود. هم چنین لازم است دوربین آن دارای کیفیت بالا بوده و تصاویری با بزرگنمایی و وضوح مناسب ارائه دهد. شرکت آزپت شما را در خرید انواع آندوسکوپی دیجیتال دامپزشکی یاری می دهد.

نکات مهم در خرید دستگاه آندوسکوپی دام

برای خرید دستگاه آندوسکوپی توجه به برخی نکات کمک می کند که دامپزشک انتخاب بهتری داشته باشد:

• یکی از نکاتی باید به آن دقت کرد، نوع مانیتور دستگاه است. مانیتورهای مدیکال کمک می کنند که تصاویر کیفیت بیشتری داشته باشند.
• طول عمر لامپ دستگاه مورد دیگری است که باید در نظر گرفته شود چون زمانی که عمر لامپ رو به اتمام می رود، کیفیت نور ایجاد شده تحت تاثیر قرار می گیرد. این موضوع به ویژه زمانی اهمیت پیدا می کند که برای مرکز دستگاه دست دوم یا کارکرده خریداری می شود.
• سلامت اسکوپ های دستگاه باید بررسی شود. این موضوع هم در زمان خرید دستگاه اهمیت دارد و هم یکی از مهم ترین مواردی است که در مراقبت و نگهداری صحیح از دستگاه آندوسکوپی باید مد نظر قرار گیرد.