کاربرد هوش مصنوعی در دامپزشکی

یکی از داغ ترین موضوعاتی که طی سال های اخیر در تمام دنیا از آن صحبت می شو، هوش مصنوعی است. هوش مصنوعی یا Artificial Intelligence (AI) یک فناوری است که ماشین ها و سیستم هایی طراحی می کند که می توانند کارهایی را انجام دهند که به نوعی نیاز به هوش انسانی دارند. سیستم هایی که با هوش مصنوعی ساخته می شوند آموزش می بینند که پاسخگوی نیازهای مختلف باشند و بتوانند برخی از مشکلات انسان ها را حل کنند. سال های زیادی است که محققان، زمان و هزینه زیای صرف کرده اند تا بتوانند هوش مصنوعی را در زمینه های مختلف به کار بگیرند. امروزه در بسیاری از زمینه های علمی و در مشاغل مختلف، از هوش مصنوعی استفاده می شود و شاید بتوانیم از این نظر، خودمان را در دوره مهمی بدانیم که بسیاری از عرصه ها در انقلاب و تغییر به وسیله هوش مصنوعی قرار دارند. رشته و شغل دامپزشکی هم از ظهور هوش مصنوعی بی نصیب نمانده است و حضور این تکنولوژی پیشرفته، از جهات مختلف این عرصه را هم تحت تاثیر قرار داده است. در ادامه این مقاله در آزپت درباره کاربرد هوش مصنوعی در دامپزشکی صحبت می کنیم تا ببینیم این فناوری چه کمکی می تواند به دامپزشکان بکند.

 

تاثیر هوش مصنوعی در دامپزشکی 

برای بحث و درک این که هوش مصنوعی چطور می تواند فضای درمانی و سلامتی حیوانات را متحول کند، در سال گذشته، کالج دامپزشکی دانشگاه کرنل اولین سمپوزیوم هوش مصنوعی در دامپزشکی(SAVY) را برگزار کرد و در آن سخنرانان بر اساس پروژه هایی که تا به حال انجام شده و هم چنین مواردی که می توانند پیش بینی کنند، توضیحات خود را ارائه دادند. در کنار این برنامه، کنفرانس ها و برنامه های دیگری هم در این باره برگزار شده که در آن متخصصان، دستاوردهای کنونی هوش مصنوعی در زمینه دامپزشکی را مطرح کرده و افق های آینده را بررسی کرده اند. برخی از چندین کاربرد هوش مصنوعی در دامپزشکی را می توان به صورت زیر عنوان کرد:

 

تشخیص بیماری ها

الگوریتم‌ های هوش مصنوعی می توانند در تشخیص بسیاری از بیماری ها با دقت و سرعت زیاد عمل کنند. هوش مصنوعی داده‌ های سوابق پزشکی، آزمایش ‌های تصویربرداری، نتایج آزمایشگاهی و نتایج معاینات بالینی را کنار هم می گذارد و می تواند به تشخیص بیماری ها کمک کند. از این فناوری به ویژه برای بررسی ناهنجاری های داخلی، تومورها و انواع شکستگی ها در بدن حیوانات می توان استفاده کرد.

 

پیش بینی بیماری ها

در کنار تشخیص بیماری ها، یکی از مهم ترین امکاناتی که هوش مصنوعی می تواند برای کمک به دامپزشکان ایجاد کند، پیش بینی بیماری های مختلف است. هوش مصنوعی می تواند با تجزیه و تحلیل علائم بالینی حیوان و مقایسه آن با داده ها و سوابق سلامتی او، الگوهای غیر طبیعی را شناسایی کند که همین امر هم کمک مهمی برای تشخیص زود هنگام بیماری های مختلف است که می تواند درمان سریع تر و بهتری را رقم بزند.

 

شخصی سازی برنامه های درمانی

یکی دیگر از قابلیت های هوش مصنوعی در عرصه دامپزشکی این است که بر اساس شرایط هر حیوان، اعم از مشخصات ژنتیکی، تاریخچه پزشکی، علائم بالینی، نتایج آزمایش ها و حتی محیط و سبک زندگی، می تواند برنامه درمانی مربوط به همان حیوان را طراحی کند تا دامپزشک به سرعت و راحتی بیشتر، بتواند کیفیت برنامه را بررسی کرده و در اختیار سرپرستان یا مراقبان حیوان قرار دهد.

 

کنترل بیماری های مزمن

نتایج برنامه های شخصی سازی شده، شاید برای کنترل بیماری های مزمن، بیش از سایر بیماری ها مشخص باشد. حیواناتی که به مشکلاتی مانند دیابت، بیماری های قلبی یا مشکل کلیه دچار هستند و باید دارو و روتین های خاص خود را برای مدت طولانی رعایت کنند، می توانند از برنامه هایی که به وسیله هوش مصنوعی طراحی شده استفاده کنند.

 

دامپزشکی از راه دور

از جمله مهم ترین فوایدی که استفاده از هوش مصنوعی می تواند داشته باشد، این است که می توان برخی اقدامات را بدون نیاز به حضور در همان محل انجام داد. در حوزه پزشکی و دامپزشکی قدم های مهمی در این باره برداشته شده است و روز به روز شاهد پیشرفت آن ها هستیم. در حال حاضر، هم برای درمان انسان ها و هم حیوانات، دستگاه هایی مجهز به هوش مصنوعی در حال ساخت هستند که این امکان را فراهم می کنند که متخصصان بتوانند از راه دور، بیمار را معاینه کنند. به کمک این تجهیزات، دامپزشکان می توانند حیواناتی را در شهرها و کشورهای مختلف ویزیت یا به مراقبت و رسیدگی به آن ها نظارت کنند. در همین زمینه امید به طراحی و ساخت دستگاه هایی وجود دارد که بتوان به کمک آن ها، جراحی هایی را هم از راه دور انجام داد. اگر این امر به نتیجه برسد، بیماران زیادی می توانند به حاذق ترین پزشکان و دامپزشکان در سراسر دنیا، بدون نیاز به سفر کردن، دسترسی پیدا کنند.

 

کشف داروهای جدید

این زمینه از اثرگذاری هوش مصنوعی هم محدود به دامپزشکی نمی شود. فناوری هوش مصنوعی می تواند داده های بیولوژیکی و فیزیولوژیکی را در کنار ترکیبات مختلف شیمیایی تحلیل کند و متخصصان را به نتایج جدید درباره داروهای مختلف و کشف داروهای جدیدتر برساند. این کار، چشم انداز امیدوارکننده ای ایجاد می کند که بیماری هایی که تاکنون برای آن ها داروهای موثر کشف نشده، در آینده نزدیک، قابل درمان باشند.

 

بایگانی و مدیریت داده ها

یکی دیگر از کاربردهای هوش مصنوعی در دامپزشکی، مدیریت داده ها و اطلاعات در کلینیک ها است. این کار که به نظر ساده می آید، اگر به صورت شبکه سازی گسترده انجام شود، نقش مهمی در نظم و ساده سازی اقدامات دامپزشکی خواهد داشت، در کنار این که می توان با تکیه بر آن، شبکه اطلاعات مربوط به این حوزه را به صورت گسترده و حتی جهانی در اختیار داشت.

 

بازاریابی

دامپزشکی هم مانند تمامی مشاغل، در دنیای امروز برای رشد بیشتر، نیاز به بازاریابی دارد. هوش مصنوعی می تواند در تعیین استراتژی مارکتینگ برای کلینیک ها و هم چنین تولید محتوا در شبکه های اجتماعی و صفحات مختلف کمک کننده باشد.

 

مزایای استفاده از هوش مصنوعی برای سرپرستان حیوانات

تا اینجا در مورد تغییرات مهمی صحبت کردیم که استفاده از هوش مصنوعی می تواند در علم و حرفه دامپزشکی ایجاد کند. اما این تحولات محدود به کار افراد متخصص نیست، بلکه تغییرات جالبی هم در زندگی اشخاصی که در تماس مداوم با حیوانات هستند یا با آن ها زندگی می کنند به وجود می آورد:

 

مدیریت رژیم غذایی و فعالیت بدنی حیوانات

یکی از مهم ترین و تاثیرگذارترین مواردی که باید به عنوان والدین حیوانات در نظر بگیریم، نوع رژیم غذایی و میزان غذایی است که حیوان می خورد. علاوه بر آن و در همین نسبت، باید به فعالیت فیزیکی حیوان هم پرداخته شود. این روزها هوش مصنوعی می تواند با در اختیار داشتن اطلاعات کامل هر حیوان از جمله گونه، نژاد، سن، وزن و سوابق بیماری و هم چنین ویژگی های محیطی که حیوان در آن زندگی می کند، برنامه ای شخصی سازی شده برای او طراحی کند تا مدیریت ورزش و رژیم غذایی حیوان آسان تر باشد. البته با توجه به برخی شبهه هایی که هنوز در زمینه کیفیت کار هوش مصنوعی وجود دارد، بهتر است برنامه های داده شده را با دامپزشک بررسی کنید.

 

ارتقاء کیفیت مراقبت های بهداشتی و سلامتی

مراقبت های بهداشتی و سلامتی حیوانات تنها به رژیم غذایی آن ها محدود نمی شود و بسیاری دیگر از فاکتورهای شخصی و محیطی حیوانات را هم باید در نظر گرفت. پس از ظهور هوش مصنوعی، دستگاه های مختلفی طراحی شده اند که می توانند اطلاعات مفیدی درباره حیوانات و محیط آن ها و هم چنین بهبود شرایط محیطی در اختیار ما قرار دهند. یکی از این تجهیزات، یک دستگاه پوشیدنی است که می تواند به کمک حسگرهایی که دارد، مواردی مانند فعالیت روزانه حیوان، الگوی خواب و حتی تغییرات رفتاری او را تحلیل کند. این اطلاعات هم برای والدین حیوان مناسب است و هم حتی می تواند برای تشخیص زود هنگام بیماری ها یا ناهنجاری ها به دامپزشک کمک کند.

 

آموزش بهتر به حیوانات

آموزش و تربیت حیوانات از جمله مهم ترین کارهایی است که والدین آن ها به ویژه در سن کم انجام می دهند. در دنیای امروز سیستم هایی طراحی شده اند که می توانند اعمال حیوان را رصد کنند و رفتارهای درست آن ها را تشخیص دهند. این سیستم ها با تشخیص رفتار درست، می توانند به حیوان، تشویقی بدهند و با این کار او را به تکرار آن عمل ترغیب کنند.

 

صحبت با حیوانات و درک بهتر نیازهای آن ها

شاید شما هم با تبلیغات نرم افزارهایی که برای صحبت و فهمیدن زبان حیوانات طراحی شده اند، برخورد کرده باشید. این نرم افزارها که از هوش مصنوعی بهره می برند، احتمالا به طور دقیق، مترجمی بین ما و حیوانات نیستند اما در بسیاری از موارد به ما کمک می کنند که حالت ها و احساسات حیوانات را بهتر درک کنیم. این نرم افزارها می توانند صداها و رفتارهای حیوانات را تحلیل کنند و به سرپرستان آن ها نشان دهند که حیوانات چه نیاز و منظوری دارند و از همین راه، کیفیت ارتباط بین انسان ها و حیوانات را ارتقاء می دهند.

 

چالش های استفاده از هوش مصنوعی در دامپزشکی

در کنار تمامی نکات مثبتی که استفاده از هوش مصنوعی می تواند برای فعالان عرصه دامپزشکی داشته باشد، باید پذیرفت که این تکنولوژی، امری جدید است که هنوز تمام زوایای آن در نظر گرفته نشده است و شاید نتوان هنوز به طور کامل به آن اطمینان کرد. عدم دسترسی به داده های مطمئن و با کیفیت، احتمال سوگیری در الگوریتم ها، نگرانی از صحت و دقت تشخیص ها، نبود نظارت کافی، ملاحضات اخلاقی و نیاز به آموزش دقیق استفاده از این فناوری به دامپزشکان، از جمله مهم ترین چالش هایی است که در مسیر به کارگیری هوش مصنوعی در دامپزشکی وجود دارد.

جمع بندی:

هوش مصنوعی یکی از سریع ترین فناوری هایی است که در این سال ها مسیر رشد و پیشرفت را طی می کند. در حال حاضر استفاده از این تکنولوژی، فواید زیادی در عرصه دامپزشکی دارد و می تواند به متخصصان این رشته کمک کند که در زمان کوتاه به اهداف بلند مدت علمی خود دست پیدا کنند. اما در کنار آن چالش هایی هم وجود دارد که تا این جا به آن ها اشاره کردیم و برای حل آن ها، نیاز به زمان و سرمایه گذاری بیشتر در این زمینه وجود دارد. طبق شواهدی که این روزها می بینیم، احتمالا در آینده ای بسیار نزدیک، چالش های گفته شده به سرعت حل می شوند و تغییرات شگرفی را در این زمینه شاهد خواهیم بود.