همه چیز درباره عقیم سازی گربه
عقیم سازی گربه
یکی از بحث بر انگیزترین موضوعاتی که در مورد حیوانات خانگی به ویژه سگ و گربه وجود دارد، عقیم کردن آن ها است. بسیاری از دامپزشکان و متخصصان توصیه می کنند که در زمان مناسب این کار صورت گیرد تا سلامت حیوان تضمین شده و عمر بیشتری داشته باشد، در حالی که برخی از طرفداران حیوانات معتقدند که با این کار حیوانات را از حق طبیعی خود که تولید مثل است، محروم می کنیم. این موضوع تصمیمی است که در نهایت شما، با مشورت با دامپزشک باید اتخاد کنید. در ادامه این موضوع در مورد نقش عقیم سازی گربه در سلامتی حیوان، زمان مناسب برای این کار و مراقبت های پس از آن صحبت می کنیم.

جراحی عقیم سازی
عقیم سازی در واقع یک عمل جراحی کوتاه است که طی آن قسمت هایی از بدن گربه که وظیفه اصلی در تولید مثل حیوان را دارند، مانند رحم و تخمدان در گربه ماده و بیضه ها در گربه نر، با استفاده از ابزار جراحی برداشته می شوند. این جراحی یکی از رایج ترین عمل هایی است که برای اکثر گربه ها به راحتی انجام می شود، اما به هر حال نوعی جراحی همراه با بیهوشی است و مراقبت های پس از آن باید با دقت انجام شود. انجام این کار باعث می شود که گربه توانایی تولید مثل را از دست بدهد و هورمون های زنانه و مردانه در بدن حیوان به میزان کمتری ترشح شود.

زمان عقیم سازی گربه
گربه ها از حدود 6 ماهگی به بلوغ جنسی می رسند؛ البته این بلوغ ممکن است در گربه های مختلف، به دلیل زمان و محیط تولد، متفاوت باشد. از زمانی که گربه به بلوغ می رسد، با در نظر گرفتن فاکتورهای دیگر می توان برای عقیم کردن گربه، تصمیم گیری کرد. پارامترهایی مانند وزن گربه، وضعیت سلامت جسمی و حتی وضعیت روانی و رفتاری حیوان در زمان عقیم کردن او موثر است. برای این که این کار در بهترین زمان و شرایط ممکن انجام شود، حتما باید با دامپزشک مشورت کنید.
چرا باید گربه را عقیم کنیم؟
مهم ترین دلیلی که دامپزشکان توصیه می کنند که گربه های نر و ماده را عقیم کنیم، کاهش ریسک ابتلا به بیماری های مختلف است. عفونت رحم، سرطان رحم و سرطان پستان در گربه های ماده و مشکلات پروستات و سرطان بیضه در گربه های نر از جمله بیماری هایی هستند که احتمال بروز آن ها با عقیم سازی گربه کاهش پیدا می کند. اگر گربه ماده پیش از اولین دوره فحل شدن عقیم شود، ریسک ابتلا به سرطان سینه در او تا 0.5 درصد کاهش می یابد و اگر این کار تا 2.5 سالگی حیوان انجام نشود، هیسترکتومی تخمدان تاثیری در از بین بردن ریسک سرطان سینه نخواهد داشت. گربه های ماده که عقیم نشده اند، هم چنین در معرض خطر مشکل پیومترا قرار می گیرند که یک بیماری خطرناک رحم است و نیاز به جراحی دارد.
برای اطلاعات بیشتر مقاله “بارداری گربه؛ علائم، مدت زمان و اقدامات لازم” را مطالعه فرمایید.
مدت زمان جراحی عقیم سازی
پیش از انجام عمل عقیم سازی با دامپزشک خود مشورت کنید؛ شاید نیاز باشد تست دارو روی حیوان انجام شود. از طرف دیگر با توجه به زمان عقیم سازی، از ساعاتی قبل، حیوان نباید غذا بخورد. عقیم کردن گربه در زمانی حدودا 20 دقیقه انجام می شود که جراحی گربه نر در مقایسه با گربه ماده به زمان کمتری نیاز دارد.
مراقبت های پس از عقیم کردن گربه
همان طور که گفته شد، این جراحی یکی از رایج ترین عمل هایی است که برای حیوانات انجام می شود، اما با این حال، گربه مدتی به وسیله داروهای خاص یا حتی ماشین بیهوشی، بیهوش شده، یک زخم روی بدن وی ایجاد شده و نیاز به مراقبت دارد. پس از پایان عمل جراحی، حدودا 20 تا 30 دقیقه بعد، حیوان به هوش می آید اما احتمالا تا چند ساعت و حتی تا روز بعد، خواب آلود است. دامپزشک احتمالا از داروهای ضد درد مانند گاباپنتین و داروهای ضد التهابی برای حیوان استفاده می کند تا هم درد را کاهش دهد هم روند بهبودی گربه را سرعت ببخشد.
در دوران نقاهت گربه پس از عقیم شدن، به ویژه در 24 ساعت اول، باید به دقت از او مراقبت کنید و تنهایش نگذارید. داروهایی که دامپزشک تجویز کرده را در زمان مشخص به حیوان بدهید و بدون نسخه، هیچ داروهای دیگر از داروهای انسانی را در اختیار او نگذارید. یکی از مهم ترین مواردی که باید به آن توجه کنید این است که گربه، زخم و جای جراحی را لیس نزند. معمولا گردنبندهای مخصوصی پس از جراحی، به مدت یک هفته، دور گردن گربه بسته می شود تا زبان حیوان به زخم نرسد، اگر دیدید که گربه درد دارد و به هر طریقی می خواهد زخم را زبان بزند، با دامپزشک تماس بگیرید.

زمانی که گربه به خانه می آید، فقط مقدار کمی(نصف میزان معمول)، آب به همراه تکه کوچکی یخ به او بدهید، زیرا به خاطر استفاده از داروهای بیهوشی، ممکن است حیوان حالت تهوع داشته باشد. اولین وعده غذایی او هم باید یک چهارم غذای همیشه باشد و به تدریج آن را افزایش دهید.
مقداری کبودی در اطراف ناحیه ای که جراحی شده، طبیعی است؛ اما اگر متوجه کبودی یا ترشح بیش از حد از زخم شدید، با دامپزشک تماس حاصل کنید. معمولا تورم در محل بخیه ها، تا چند هفته ادامه پیدا می کند و به مرور، ظرف 3 تا 4 هفته برطرف می شود.
به ادرار حیوان توجه کنید، در روز اول پس از جراحی، طبیعی است که مقداری خون در ادرار گربه وجود داشته باشد؛ اما اگر این روند ادامه پیدا کرد به دامپزشک مراجعه کنید.
امروزه در اکثر جراحی های عقیم سازی گربه نر، از بخیه استفاده نمی شود و گربه پس از اتمام عمل جراحی با یک زخم سطحی، مرخص می گردد. مراقبت از گربه های نر پس از انجام این عمل آسان تر است، با این حال باید تا چند روز، احوال و رفتارهای او را مد نظر قرار داد.
مزایا و معایب عقیم کردن گربه
پیش تر اشاره شد که عقیم کردن گربه، می تواند از بروز برخی مشکلات، به ویژه بعضی بیماری های عفونی و سرطان ها جلوگیری کند. این کار فواید دیگری هم دارد که در ادامه به آن اشاره می کنیم:
- بارزترین و مهم ترین فایده عقیم کردن گربه ها، به ویژه گربه های ماده، جلوگیری از بارداری های ناخواسته است. گربه ها، در کشورهایی با آب و هوایی شبیه به کشور ما، معمولا دو تا سه بار در سال می توانند بچه دار شوند. گربه هایی که در خیابان زندگی می کنند و عقیم نشده اند، بدون توجه به این که از زایمان قبلی چه مدت گذشته و وضعیت سلامتی بدنشان به چه صورت است، ممکن است بارداری های متعدد داشته باشند که این موضوع به مرور سلامت حیوان را تحلیل برده و از عمر او کم می کند.
- گربه های ماده که بالغ می شوند، تا زمانی که باردار شوند ممکن است هر هفته دوره فحلی داشته باشند و پذیرای جفت باشند. در طول این مدت، آن ها رفتارهای غیر اجتماعی نشان می دهند، صداها و ناله های بلند خواهند داشت و روی زمین می غلتند. عقیم کردن گربه این رفتارها را متوقف می کند.
- یکی از رفتارهایی که گربه هایی که عقیم نشده اند نشان می دهند، نشانه گذاری با ادرار و بیرون از خاک و ظرف دستشویی است. این کار برای جذب گربه های دیگر انجام می شود و خانه را کثیف کرده و بوی نامطبوعی به جا می گذارد. پس از عقیم شدن، این رفتارهای حیوان متوقف می شود.
- عقیم کردن باعث می شود علاقه گربه به بیرون رفتن از خانه کاهش پیدا کند که این کار، احتمال فرار کردن و آسیب دیدن یا گم شدن حیوان را پایین می آورد.
بزرگ ترین ضرری که عقیم کردن به گربه ها می رساند، این است که دیگر نمی توانند بچه دار شوند. این اتفاق شاید در برابر فواید مختلفی که این کار دارد، چندان به چشم نیاید؛ به ویژه اگر عقیم سازی پیش از بارداری انجام شود. اما اگر می خواهید که گربه خانه، یک بار بچه دار شود و بعد این کار را انجام دهید، در مورد شرایط و زمان عقیم سازی گربه بعد از زایمان، با دامپزشک مشورت کنید. ریسک دیگری که در مورد عقیم کردن گربه ها وجود دارد، اعمال بیهوشی به حیوان، در طول عمل جراحی است که احتمال خطر آن بسیار کم ارزیابی شده است.

عوارض عقیم سازی گربه
با وجود این که عقیم کردن گربه، عملی بی خطر محسوب می شود، با این حال به عنوان یک عمل جراحی، ممکن است در برخی موارد نادر با عوارضی همراه باشد که به می توان آن ها را به صورت زیر عنوان کرد:
واکنش بیهوشی
مانند انسان ها، برخی حیوانات هم ممکن است به داروهای بیهوشی با یک واکنش غیر منتظره، حساسیت نشان دهند. یکی از خطراتی که در این زمینه وجود دارد این است که حیوان پیش از بیهوشی ناشتا نباشد. در زمان بیهوشی، حیوان توانایی رفلکس برای بلع را از دست می دهد و اگر غذا در معده باشد، در زمان بیهوشی یا اوایل به هوش آمدن، ممکن است گربه استفراغ کند و غذا وارد ریه شود.
پیش از انجام عمل جراحی و اعمال بیهوشی باید آزمایش خون گرفته شود تا بیماری هایی که ممکن است روی روند بیهوشی تاثیر داشته باشند، مشخص گردند.
خون ریزی داخلی
اگر یک رگ خونی، به صورت اتفاقی در حین جراحی یا بستن شکم گربه ماده، آسیب ببیند، ممکن است خونریزی داخلی را به دنبال داشته باشد. ضعف، افسردگی، کاهش اشتهای غیر طبیعی و رنگ پریدگی لثه از جمله علائم بالینی این مشکل هستند.
اضافه وزن
متابولیسم بدن گربه ها، پس از عقیم کردن می تواند کاهش پیدا کند و در کنار فعالیت کمتری که ممکن است داشته باشند، اضافه وزن گربه را رقم می زند. چاقی در حیوانات می تواند مشکلات مهمی مانند دیابت و بیماری های قلبی را به همراه داشته باشد. برای کنترل کردن این اتفاق می توانید غذاهایی با کالری کمتر به حیوان داده و زمان و حجم فعالیت های فیزیکی او را افزایش دهید.
مشکلات مجاری ادرار
گربه ها، پس از عقیم شدن در برابر بیماری های مجاری ادرار آسیب پذیرتر می شوند. پس از این عمل باید بیشتر به ادرار گربه توجه کنید و اگر در انجام این کار ناتوان بود، در ادرار خون وجود داشت یا دچار تکرر ادرار شد، به دامپزشک مراجعه کنید.
وقتی گربه ها عقیم می شوند، معمولا آرام تر رفتار می کنند و صدای ناله و میو میو آن ها کمتر به گوش می رسد. همان طور که تا اینجا عنوان شد، عقیم کردن گربه ها، به ویژه گربه های ماده، فواید زیادی دارد که با توجه به آن ها و شرایط گربه، می توانید بهترین تصمیم را برای حیوان بگیرید.