آشنایی با دستگاه سونوگرافی دامپزشکی

کاربرد سونوگرافی دامپزشکی

تصویربرداری از قسمت های مختلف بدن دام کوچک با استفاده از روش های مختلف انجام می شود که هدف از آن ها مطالعه، تشخیص و درمان بیماری های دام است. این روش ها در صورتی استفاده می شوند که امکان تشخیص بیماری با استفاده از ابزار و روش های عمومی معاینه امکان پذیر نباشد. در این روش ها ممکن است از پرتوهای ایکس یا سایر پرتوها استفاده شود که ممکن است کاملا بی خطر بوده یا خطر داشته باشند. در واقع در روش های تصویربرداری دامپزشکی از پرتوهای یونیزان یا غیر یونیزان استفاده می شود. سونوگرافی دامپزشکی که به طور معمول به منظور تشخیص بیماری ها استفاده می شود دستگاهی است که در آن از امواج فراصوت یا اولتراسونیک با فرکانس 1/5 تا 15 مگاهرتز استفاده شده است. این پرتوها کاملا بی خطر هستند و می توانند به دفعات و در زمان های مختلف برای تشخیص بیماری های دام کوچک استفاده شوند و از بدن حیوان تصاویر مناسبی ارائه دهند. البته انجام سونوگرافی برای دام ممکن است کمی ناخوشایند باشد اما می توان از یک آرام بخش ضعیف برای راحتی بیمار استفاده کرد به طوری که بی حرکت باقی بماند. دستگاه سونوگرافی دامپزشکی کاربردهای مختلف دارد و برای مشکلات و بیماری های زیر استفاده می شود:

• مشاهده قسمت های مختلف شکم، تیروئید، مجاری ادراری
• تشخیص سرطان سینه، انواع سرطان های سیستم گوارشی
• بررسی گرفتگی عروق
• تشخیص سنگ کلیه
• بررسی وضعیت جنین و دوقلوزایی
• تشخیص اختلالات رحم و تخمدان
• پیشگیری و کنترل بیماری های متابولیک مانند کتوزیس
• انجام نمونه برداری از بافت های مختلف تحت هدایت سونوگرافی

عملکرد دستگاه سونوگرافی دامپزشکی به این صورت است که پروب دستگاه امواج فراصوت را به قسمت مورد نظر از بدن دام کوچک فرستاده و سرعت و شدت این امواج پس از برخورد با اندام های داخل بدن تغییر می کند. سپس این شدت در امواج برگشتی اندازه گیری می شود و از طریق این اندازه گیری اجزای درون بدن و شکل و ترکیب آن ها مشخص می شود. در واقع امواج تابیده شده در برخورد با بافت های جامد، مایع یا متراکم به صورت متفاوتی بازتاب می کنند و تفاوت در فاصله، شکل و جنس بافت را نشان می دهند. قبل از قرار دادن پروب دستگاه روی بدن لازم است از یک ژل مخصوص روی پوست حیوان استفاده شود. استفاده از این ژل به این دلیل است که تفاوت امپدانس هوا و بافت های بدن باعث تغییر سرعت صوت می شود و این مساله روی دقت تصویر ایجاد شده تاثیر می گذارد. این ژل می تواند این تفاوت امپدانسی را به مقدار قابل توجهی کاهش دهد و به ایجاد یک تصویر مناسب کمک می کند. این وسیله از بخش های زیر تشکیل شده است:

• منبع تغذیه
• مانیتور مخصوص برای نمایش اطلاعات اندازه گیری شده
• پروب که دارای انواع مختلف کانوکس(Convex)، خطی(Linear) و داخل رحمی(Trans-vaginal) است. پروب خطی برای بررسی های سطحی با عمق کمتر استفاده می شود. در حالی که پروب کانوکس برای تشخیص در عمق بیشتر بافت است.

دستگاه سونوگرافی دامپزشکی باید دقت تصویربرداری بالایی داشته باشد و نویز نیز تولید نکند. هم چنین لازم است تصویر ایجاد شده یکنواخت باشد و قسمت های مختلف بافت را به وضوح نشان دهد. لازم به ذکر است که مهارت متخصص سونوگرافی در ایجاد تصویر مناسب موثر است زیرا باید بتواند پروب دستگاه را در بهترین موقعیت و زاویه قرار دهد تا داخل بدن حیوان به خوبی دیده شود. تصاویر تولید شده توسط دستگاه سونوگرافی معمولا سیاه و سفید هستند اما در مدل های پیشرفته تر تصاویر رنگی و 3 یا 4 بعدی نیز نشان داده می شوند. با این که روش های تصویربرداری بهتر و با کیفیت تری نسبت به سونوگرافی وجود دارند اما این روش هم کم هزینه تر است و هم خطر کمتری برای حیوان دارد و به صورت کاملا غیر تهاجمی انجام می شود.

انواع دستگاه سونوگرافی دامپزشکی:

1. سونوگرافی مبله: این نوع سونوگرافی که ثابت است معمولا در کلینیک ها و بیمارستان های دامپزشکی استفاده می شود. این دستگاه دارای کیبورد، مانیتور بزرگ و کنسول است و به دلیل ابعاد بزرگ و حجم و وزن بالایی که دارد به راحتی جابجا نمی شود. به همین دلیل قیمت بالاتری داشته و معمولا برای استفاده در مطب های دامپزشکی به کار نمی رود.
2. سونوگرافی پرتابل: سونوگرافی پرتابل(Portable) یا قابل حمل، برخلاف سونوگرافی مبله وزن و ابعاد کمتری دارد و به راحتی جابجا می شود. به همین دلیل محبوب تر از سونوگرافی مبله است. برخی از انواع این سونوگرافی ابعادی در حد یک لپ تاپ دارند و با باتری قابل شارژ کار می کنند. البته امکان عمل با برق نیز برای آن ها وجود دارد.
3. سونوگرافی هندهلد Handheld: این دستگاه در واقع نوعی سونوگرافی پرتابل است که بسیار سبک و کوچک است و معمولا وزن آن در حدود 400 تا 600 گرم است. به این دستگاه سونوگرافی جیبی، شخصی یا همراه نیز گفته می شود و با باتری کار می کند.

نکات مهم در خرید دستگاه سونوگرافی دامپزشکی:

• پروب دستگاه سونوگرافی و فرکانس تحت پوشش آن از اهمیت بالایی برخوردار است. این پروب باید با فرکانس مشخصی کار کند و تصاویری با وضوح بالا ارائه دهد.
• حجم کم، وزن پایین و جابجایی راحت دستگاه استفاده از آن را به خصوص در مطب های دامپزشکی آسان تر می سازد.
• قابلیت استفاده از برق و باتری از اهمیت بالایی برخوردار است. باتری دستگاه باید قابل شارژ باشد یا طول عمر بالایی داشته باشد.
• لازم است تصاویری که از روش سونوگرافی ایجاد می شوند قابلیت پردازش داشته باشند و هم چنین به توان با اتصال دستگاه به پرینتر و مانیتور این تصاویر را بررسی کرد.

خرید سونوگرافی دام در بازار تجهیزات دامپزشکی ایران:

انواع مختلف دستگاه سونوگرافی دامپزشکی در بازار تجهیزات دامپزشکی ایران عرضه می شود. هنگام خرید این وسیله باید دقت شود که دقت دستگاه بالا باشد و نویز پذیری نداشته باشد. هم چنین با توجه به نوع کاربرد، مدل ثابت یا پرتابل آن انتخاب شود. شرکت آزپت شما را در خرید انواع سونوگرافی دامپزشکی یاری می دهد.